Тэхналогія арганізацыі самаадукацыі педагогаў можа быць прадстаўлена ў выглядзе наступных этапаў:
1 этап-установачны, прадугледжвае стварэнне пэўнага настрою на самастойную працу; выбар мэты працы, зыходзячы з метадычнай тэмы (праблемы) установы адукацыі; фармуляванне асабістай індывідуальнай тэмы, асэнсаванне паслядоўнасці сваіх дзеянняў.
2 этап-навучальны, на якім педагог знаёміцца з псіхолага-педагагічнай і метадычнай літаратурай па абранай праблеме адукацыі.
3 этап-практычны, падчас якога адбываецца назапашванне педагагічных фактаў, іх адбор і аналіз, праверка новых метадаў працы, пастаноўка эксперыментаў. Практычная праца працягвае суправаджацца вывучэннем літаратуры.
4 этап-тэарэтычнае асэнсаванне, аналіз і абагульненне назапашаных педагагічных фактаў. На дадзеным этапе мэтазгодна арганізаваць калектыўнае абмеркаванне прачытанай педагагічнай літаратуры; наведванне з абмеркаваннем адкрытых навучальных заняткаў і іншыя калектыўныя формы працы.
5 этап-вынікова-кантрольны, на якім педагог павінен падвесці вынікі сваёй самастойнай працы, абагульніць назіранні, аформіць вынікі. Пры гэтым галоўным з'яўляецца Апісанне праведзенай працы, устаноўленых фактаў, іх аналіз, тэарэтычнае абгрунтаванне вынікаў, фармуляванне агульных высноў і вызначэнне перспектыў у працы.
Паказчыкі эфектыўнасці педагагічнага самаадукацыі-гэта, перш за ўсё, якасць арганізаванага педагогам адукацыйнага працэсу і прафесійна-кваліфікацыйны рост педагога.
Выбар тэмы па самаадукацыі вызначаецца патрэбай педагагічнага работніка, установы адукацыі, узроўнем валодання педагогам навукова-тэарэтычнай падрыхтоўкі і практычнымі ўменнямі і навыкамі, неабходнымі ў яго педагагічнай дзейнасці; веданнем педагога асноў выкладаемай вучэбнай дысцыпліны, пытанняў дыдактыкі, псіхалогіі, тэорыі выхавання; адпаведнасцю зместу адукацыі ўзроўню падрыхтоўкі педагога, а таксама аналізам, высновамі, вынікамі кантролю за дзейнасцю педагога.
Найважнейшымі напрамкамі самаадукацыі педагогаў могуць быць:
вывучэнне новых навучальных праграм і навучальных дапаможнікаў, ўразуменне іх асаблівасцяў і патрабаванняў;
вывучэнне дадатковага навукова-метадычнага матэрыялу;
правядзенне самастойнай працы па рашэнні задач, арганізацыі лабараторных і практычных работ, досведаў, практыкаванняў.
У вобласці методыкі варта асаблівую ўвагу надаваць прыёмаў дыферэнцыраванага навучання, разумовай дзейнасці вучняў, развіццю самастойнасці, практычных навыкаў і ўсталяванню сувязяў урочных і пазаўрочных навучальных заняткаў па сваёй вучэбнай дысцыпліне.
Сродкі самаадукацыі: сістэматычнае вывучэнне навінак навукова-метадычнай, спецыяльнай і педагагічнай літаратуры, пры гэтым могуць рабіцца выпіскі, складацца канспекты або тэзісы, картатэкі.
План самаадукацыі з'яўляецца асабістым дакументам педагога, таму не павінна быць залішняй рэгламентацыі. Метадычны савет, цыклавыя камісіі, творчыя групы педагогаў аказваюць дапамогу ў складанні або карэктаванні планаў па самаадукацыі, заслухоўваюць справаздачы аб ходзе самаадукацыйнай работы, абмяркоўваюць падрыхтаваныя матэрыялы.
У метадычнай скарбонцы ўстановы адукацыі ў дапамогу педагогу па самаадукацыі могуць утрымлівацца розныя матэрыялы з вопыту калег.
Праца педагога па самаадукацыі ўключае ў сябе:
- тэму, якая павінна адлюстроўваць асобасна-прафесійную праблему самаадукацыі педагога;
- мэта работы па самаадукацыі;
- змест дзейнасці па самаадукацыі, а менавіта:
- вывучэнне літаратуры па праблеме;
- вывучэнне стану праблемы на практыцы;
- праектаванне ўласнай дзейнасці (веды, спосабы іх дасягнення, прафесійныя ўменні);
- эксперыментальная апрабацыя уласных праектаў;
- распрацоўка метадычных рэкамендацый, прадстаўленне вынікаў па самаадукацыі.
Напрамкі работы, формы працы
I. Вывучэнне нарматыўнай прававой дакументацыі, навукова-метадычнай літаратуры па праблеме.
II. Сістэматызацыя матэрыялу (канспект, Бібліяграфія, табліца, афармленне тэчкі).
III. Маніторынг стану работы ва ўстанове адукацыі па вывучаемай праблеме (аналіз дакументацыі, назіранне, гутарка, анкетаванне, тэставанне, педагагічныя даследаванні).
IV. Метадычны прадукт (памяткі, метадычныя рэкамендацыі, распрацоўкі, публікацыі, дапаможнікі).
V. Прымяненне ў практычнай дзейнасці:
- удзел у арганізацыі і правядзенні адукацыйных мерапрыемстваў каледжа, рэспубліканскіх мерапрыемстваў (семінары-практыкумы, інструктыўна-метадычныя нарады, вучэбна-метадычныя аб'яднанні, круглыя сталы, канферэнцыі);
- правядзенне індывідуальных і групавых кансультацый.
Складнікі працэсу самаадукацыі педагога: чытаць, вывучаць, апрабаваць, аналізаваць, назіраць і пісаць.
Самаадукацыя педагога будзе прадуктыўным, калі:
• У працэсе самаадукацыі рэалізуецца патрэба педагога да ўласнага развіцця і самаразвіцця.
* Педагог валодае спосабамі самапазнання і самааналізу педагагічнага вопыту. Педагагічны вопыт выкладчыка з'яўляецца фактарам змены адукацыйнай сітуацыі. Педагог разумее як пазітыўныя, так і негатыўныя моманты сваёй прафесійнай дзейнасці, прызнае сваю недасканаласць, а такім чынам, з'яўляецца адкрытым для зменаў.
• Педагог валодае развітай здольнасцю да рэфлексіі. Педагагічная рэфлексія з'яўляецца неабходным атрыбутам педагога-прафесіянала (пад рэфлексіяй разумеецца дзейнасць чалавека, накіраваная на асэнсаванне ўласных дзеянняў, сваіх унутраных пачуццяў, станаў, перажыванняў, аналіз гэтай дзейнасці і фармуляванне высноў). Пры аналізе педагагічнай дзейнасці ўзнікае неабходнасць атрымання тэарэтычных ведаў, неабходнасць авалодання дыягностыкай-самодіагностікі і дыягностыкай навучэнцаў, неабходнасць набыцця практычных уменняў аналізу педагагічнага вопыту.
* Праграма прафесійнага развіцця педагога ўключае ў сябе магчымасць даследчай, пошукавай дзейнасці.
* Педагог валодае гатоўнасцю да педагагічнай творчасці.
* Ажыццяўляецца ўзаемасувязь асобаснага і прафесійнага развіцця і самаразвіцця.
Асноўнымі крытэрамі самаадукацыі педагогаў з'яўляюцца:
- эфектыўнасць прафесійнай педагагічнай дзейнасці;
- творчы рост педагогаў;
- укараненне новых педагагічных тэхналогій у адукацыйны працэс.
Выбар тэм для самаадукацыі
Тэмы для самаадукацыі могуць падбірацца:
- з улікам індывідуальнага вопыту і прафесійнага майстэрства кожнага педагога, - яны заўсёды звязаны з прагназуемым вынікам (што мы хочам змяніць);
- накіраваныя на дасягненне якасна новых вынікаў працы.
Тэматыкай самаадукацыі таксама можа быць:
адна з гадавых задач установы адукацыі;
праблема, якая выклікае ў педагога цяжкасць;
папаўненне ведаў па ўжо наяўнаму вопыту.
разгарнуць » / « згарнуць